Voedselbos! Madelon Oostwoud

Madelon Oostwoud is ontwerper en tuin-auteur. Zij kweekt al jaren groenten, fruit en kruiden in de kleine tuin achter haar huis in Amsterdam. Ze heeft een voedselbos in Noord-Holland, geeft lezingen en workshops en schrijft voor tuintijdschriften. Madelon schreef eerder ‘Een kleine eetbare tuin met vaste planten’ dat genomineerd werd voor de Jan Wolkers Boekenprijs.

Het boek bestaat uit 9 hoofdstukken:

1. Met zevenmijlslaarzen door de geschiedenis
2. Het land ‘lezen’
3. Bodem en bodemleven
4. Wilde planten
5. Plannen op papier
6. Aanleg en beheer
7. Snoeien? Oogsten!
8. Planten en dieren
9. Wet- en regelgeving, begroting en ondernemingsplan

Daartussen zijn 18 voorbeeldprojecten opgenomen. Voedselbossen in Nederland en België die in een pagina of 5 worden beschreven. Met een plattegrond, interview en plantenlijst. In de bijlagen vind je lijstjes met plantenfamilies, kwekers, ontwerpers enz. En alsof dat nog niet genoeg is krijg je er een aparte plantengids van 56 pagina’s bij met 250 eetbare vaste planten en kweekbare paddenstoelen.

Dit boek over voedselbossen gaat erg breed en staat vol tips en praktische adviezen in de hoofdstukken en de kaders. De concepten worden steeds uitgelegd in mooie en duidelijke tekeningen. Het is net zo goed een boek over permacultuur en bevat ook hoofdstukken over bodem en bodemleven, het bewaren van oogst en zelfs financiën en regelgeving. Daardoor is het boek erg compleet. Het gaat niet alleen over voedselbossen, maar ook over alle aanverwante onderwerpen.

Doordat er gekozen is het onderwerp heel breed te behandelen, merkte ik bij het lezen wel dat sommige dingen wat versimpeld zijn. Zo las ik recent een heel boek over het bodemleven: ‘Het bodemvoedselweb, alle kleine beestjes helpen’. Als je na zo’n boek een zin leest als ‘Er zijn goede en slechte aaltjes. De goede eten de slechte aaltjes op’, komt dat wel erg simpel over. Maar aan de andere kant heeft niet iedereen zin en tijd om over elk deelonderwerp een boek te lezen. En de algehele gedachte erachter klopt wel en dat is vaak wat je in de praktijk in de tuin of je bos nodig hebt.

Verspreid door het boek zijn 18 voorbeeldprojecten beschreven. Voedselbossen in Nederland en België die in een pagina of 5 worden beschreven. Met een plattegrond, interview en plantenlijst. En die voorbeelden van voedselbossen zijn erg inspirerend en divers! Zo hebben Marieke en Niels voor eigen consumptie een klein voedselbos ‘Den Boshof’ in bestaand bos in Vlaanderen gemaakt. Maar ook boer Gerrit die op de Friese klei notenbomen, asperges en artisjok in een commercieel ingericht voedselbos op Haerda State heeft. En La Ferme de Desnié in Wallonië waar ze op 9 hectare een fossielvrij boerenbedrijf probeert te realiseren. Klanten die op de fiets of te paard komen, krijgen korting.

Bij het boek zit dus ook een los boekje: Plantengids voor het voedselbos. Het telt 56 pagina’s en ruim 250 soorten. Het is ingedeeld in 9 categorieën: Bessen & kleinfruit, fruit- en notenbomen, overige bomen, eetbare bloemen, groenten, kruiden, uien, wilde planten en paddenstoelen. De planten zijn dus ingedeeld op primaire functie, niet op groeilaag zoals het boek beschrijft. Dat is een voordeel als je wilt ontwerpen vanuit functie. Maar een voedselbos wordt vaak in meerdere jaren aangeplant per groeilaag (eerst bomen en struiken, later de kruidlaag en bodembedekkers enz).

Dit boek is de ideale kennis- en inspiratiebron voor ieder die een professioneel voedselbos wil aanleggen. Voor eigenaars en/of beheerders van natuurterreinen of bospercelen, particuliere grond- of landgoedeigenaren, bos- en natuurbeheerders, ambtenaren, boeren, tuinders en permaculturisten is dit boek interessant.

Uitgeverij: KNNV Uitgeverij

Taal: Nederlands

Recensie: Marco Louter